Zo rond de start van het voorjaar begint de periode met nationale feestdagen weer. Voor veel Nederlanders een tijd om te genieten van een vrije dag, iets leuks te plannen met familie en vrienden, of om te bezinnen op de betekenis van de feestdag zelf. Bij sommige feestdagen vraag ik me echter af of ze nog wel betekenis hebben voor de meeste mensen.
Door de jaren heen is de betekenis van de meest prominente feestdag, Kerstmis, voor veel mensen veranderd van een religieus feest naar een familiefeest. Ook met Pasen ligt de nadruk voor veel mensen op het bezoeken van familie en vrienden en samen genieten van een uitgebreide Paasbrunch. Tijdens deze dagen wordt vaak de vraag gesteld ‘wat vieren of herdenken we eigenlijk?’. En met de jaren zie ik steeds meer mensen de smartphone pakken om toch even te Googelen voor de zekerheid.
Een andere vraag die ik steeds vaker hoor is ‘wordt het niet tijd voor nieuwe feestdagen?’ Als dat ook méér feestdagen betekent hoor je weinig mensen klagen. Maar als de discussie gaat over het aanpassen of vervangen van feestdagen dan is er nog veel koudwatervrees.
Want waarom zou je dat willen? Dat geeft toch veel gedoe? En dan krijgen we zeker weer allerlei rare namen? En hoe houden we dan rekening met alle religies in Nederland? En met mensen die liever seculiere feestdagen hebben? Inderdaad lastige vragen; valt het allemaal wel te verenigen? Ik denk het wel. Ook denk ik dat er enkele goede voorbeelden zijn van feestdagen die voor iedere Nederlander een praktische en passende betekenis heeft.
Bevrijdingsdag is daar een goed voorbeeld van; we vieren dat we in vrijheid mogen leven en dat is voor ieder mens een groot goed. Ook herdenken we daarvoor de nare gevolgen van oorlog en gewapend conflict voor alle mensen ter wereld. Iedereen kan daar ook zelf invulling aan geven op zijn of haar manier; vieren in huiselijke kring, de straat opgaan, een samenkomst organiseren in de buurt of op een club of binnen een bepaalde gemeenschap. Koningsdag wordt al wat lastiger; hoewel het feest zelf voor iedereen wat biedt, is er wel een tegenstelling tussen monarchisten en republikeinen. Maar misschien is het wel tijd voor een nieuwe feestdag! Een dag die wij zelf met z’n allen praktisch in kunnen plannen op een mooi moment in de zomer. Wat we vieren of gedenken, daar komen we vast wel uit. Interessante ideeën zijn er voldoende, zoals een Nederlandse Onafhankelijkheidsdag.
Hoogleraar Hugo B. Roos (Erasmus Universiteit) stelde in een opiniestuk in dagblad Trouw (voor om een Nederlandse ‘onafhankelijkheidsviering’ in te stellen. Het Placcaat van Verlatinghe van 26 juli 1581 (de Nederlandse onafhankelijkheidsverklaring) zou daarbij als historische leidraad kunnen worden genomen. Hugo B. Roos werpt een interessante vraag op; waarom vieren wij het uitroepen van onze onafhankelijkheid niet als de geboorte van onze huidige Nederlandse Staat? Een goede reden voor een feest voor iedereen en ook een goede gelegenheid om stil te staan bij alles wat Nederland heeft gemaakt tot de samenleving die zij nu is. De datum is ook zeer aansprekend; hoogzomer en midden in een periode die ver verwijderd is van andere grote feestdagen!
Persoonlijk heb ik geen enkel bezwaar tegen een mooie vrije dag in een zomermaand, waar we met zijn allen het feit vieren dat onze voorouders in 1581 een historische daad hebben gesteld en hebben laten zien dat een klein land groots kan zijn!