Uit een internationale samenwerking tussen verschillende wetenschappers is een mogelijke oplossing gekomen tegen het hoge aantal besmettingen met de omicron-variant en andere varianten van het SARS-CoV-2 virus. Ze hebben een antilichaam weten te isoleren dat zich richt op de eiwit-spike van het virus dat niet verandert bij mutaties.

Door de antilichamen in de gaten te houden, en vooral ook te kijken welke doelwitten de antilichamen hebben, is het misschien mogelijk om vaccins en antilichaambehandelingen te ontwerpen om niet alleen tegen de omicron-variant te helpen, maar tegen andere varianten die nog in onze toekomst liggen.

37 mutaties

David Veesler, één van de onderzoekers, geeft aan dat “deze ontdekking laat zien dat er door het concentreren op dit soort antilichamen die zich op de kern van het virus richten, er een mogelijkheid is om COVID te overwinnen.” Hiermee zou namelijk de continue evolutie van het virus kunnen worden gestopt en kan er meer aandacht naar behandeling en preventie van COVID-19.

De omicron-variant heeft maar liefst 37 mutaties in het spike-eiwit waarmee het zich vastgrijpt om nieuwe cellen te infecteren. Dat is een ongebruikelijk hoog aantal mutaties en dat verklaart ook waardoor deze variant zich zo snel weet te verspreiden. Dat is ook waarom het effectief is tegen mensen die al gevaccineerd zijn en mensen die eerder hersteld zijn van een besmetting.

Ping-pong tussen soorten

Het onderzoeksteam heeft van iedere COVID-variant exemplaren bewaard. Bij het onderzoeken van de spike-eiwitten van de omicron-variant en de eerst gevonden virusstam bleek dat het eiwit in de omicron-variant zich 2,4 zo goed weet de binden aan andere cellen. Volgens de onderzoekers is dat geen opvallend groot verschil maar zit de grote verandering in de receptoren die de variant gebruikt. De omicron-variant grijpt namelijk ook de ACE2-receptoren in muizen op efficiënte wijze en daardoor kan de variant effectief op en neer springen tussen mensen en andere zoogdieren.

Verder onderzoek liet ziet dat de antilichamen die effectief bleken tegen eerdere varianten verminderd effect hadden. Dat betekent dat zowel mensen die eerder besmet zijn geweest, als mensen die één van de 6 meest prominente vaccins hebben ontvangen vatbaarder zijn voor de omicron-variant. Mensen die met Sputnik, Sinofarm of Johnson & Johnson gevaccineerd waren bleken geen enkele weerstand tegen de variant te kunnen bieden.

Na verder testen bleek dat de groep mensen die eerder besmet was geraakt en daarna nog twee vaccins hadden gekregen, beter bestand was tegen deze nieuwe variant en daarmee heeft het team aangetoond dat vaccineren na een besmetting absoluut zin heeft.

Hoop voor de toekomst

Er kwamen uit het onderzoek 4 antilichamen die het belangrijkst zijn in het overbrengen van het virus. Veesler en zijn team geven aan dat wanneer er vaccins worden ontwikkeld die deze vier antilichamen aanmaken, de kans op nieuwe besmettingen aanzienlijk kleiner wordt. Dan bedoelen ze niet alleen nieuwe besmettingen met de omicron-variant maar ook met toekomstige mutaties van het COVID-virus. Naast vaccins zouden ook medicijnen ter behandeling van een besmetting hier beter op kunnen worden ontworpen.

Ben jij ook op zoek naar een laboratoriumfunctie? Kijk eens bij onze vacatures!